بیماری‌های قلب در راس علل مرگ هر دو گروه مردان و زنان قرار دارد. و حمله‌ قلبی‌ عبارت‌ است‌ از مرگ‌ سلول‌های‌ عضلانی‌ قلب‌ در اثر کاهش‌ یا توقف‌ جریان‌ خون‌ سرخرگ‌های‌ قلب‌. گرچه  این موضوع غالباً در افراد بالای‌ 40 سال‌ رخ‌ می‌دهد. اما می تواند در هر گروه سنی دیده شود  . این‌ بیماری‌ در مردان‌ شایع‌تر است‌، اما میزان‌ بروز آن‌ در خانم‌ها نیز رو به‌ افزایش‌ گذاشته‌ است‌.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  مهم ترين علائمي  که در ارتباط با بيماري هاي قلب وعروق مي باشند شامل موارد زير است : 

1-احساس ناراحتي در قفسه سينه: 

اگرچه يکي از مهم ترين علائم تنگي سرخرگي عروق قلبف احساس ناراحتي در قفسه  سينه مي باشد اما هرگونه ناراحتي در قفسه سينه الزاما ناشي از مسائل قلبي نيست.  ناراحتي قفسه سينه در صورتي که ناشي از تنگي سرخرگ هاي قلب باشد، اصطلاحا « آنژين قفسه صدري» نام داشته و مشخصات آن اينست:

– در اغلب موارد بصورت  فشارنده و در ناحيه پشت جناغ مي باشد.

– با فعاليت افزايش و با استراحت تخفيف مي  يابد.

– ممکن است به بازو دست چپ و گاها به گردن و فک انتشار يابد.

– با مصرف  قرص هاي زيرزباني نيتروگليسيرين در طي 3الي5دقيقه قطع مي شود.

– معمولا ارتباطي  با وضعيت بدن(خوابيدن يا نشستن) ندارد. در صورتي که درد شديد قفسه سينه همراه  با علائمي نظير تعريق سرد، تهوع و استفراغ باشد و يا به مدت طولاني(بيشتر از 30دقيقه) طول بکشد با توجه به احتمال حمله قلبي مراجعه سريع به اورژانس الزامي است.

  در صورتي که درد آنژيني بصورت متناوب و در حالت استراحت ايجاد مي شود  احتمال بروز حمله هاي قلبي زياد بوده و مراجعه فوري به اورژانس توصيه مي شود.

– دردهاي غيرآنژيني قفسه سينه:

در صورتي که درد قفسه سينه ارتباطي با فعاليت نداشته  باشد، با قرص زيرزباني نيتروگليسيرين تغييري نکند و با تنفس و سرفه و يا تغيير وضعيت  تشديد شود در اينصورت احتمال قلبي بودن درد بيمار کم مي باشد و عامل غيرقلبي  نظير اسپاسم عضلاني و مسائل استخواني مطرح مي باشد.

درد سوزشي پشت جناغ که بعد  از مصرف غذا ايجاد شده و با خوابيدن و خم شدن تشديد شده و با تغيير مزه دهان بصورت ترش و با مصرف شربت هاي ضداسيدي و يا قرص هايي نظير رانيتيدين کاهش مي  يابد مطرح کننده برگشت محتويات معده به مري(رفلاکس) مي باشد. 

درد قفسه سينه که با تنفس تشديد شده و همراه تنگي نفس سرگيجه و… مي باشد  مخصوصا در صورتي که با خوابيدن تشديد مي يابد ممکن است ناشي از علل مهمي از  قبيل آمبولي ريه و يا التهاب پرده هاي قلب بوده و در اين موارد مراجعه به پزشک  متخصص حتما توصيه مي شود.

2-ضعف و خستگي پذيري زودرس: 

يکي از علائم شايع در بسياري از بيماري هاي قلبي و غيرقلبي نظير بيماري هاي غددي و  متابوليسمي، ريوي ومسائل رواني مي باشد. نارسايي قلب، براديکاردي(ضربان پايين قلب)  و مشکلات دريچه اي قلب با ضعف و خستگي پذيري زودرس همراه مي باشند.

وجود  علائم همراه از قبيل تنگي نفس، سرفه، کندي نبض(ضربان کمتر از 60بار در دقيقه)،  حملات غش(سنکوپ) تعريق سرد و سرگيجه در تشخيص مسائل قلبي کمک کننده  است. معاينه دقيق توسط پزشک و در صورت لزوم الکتروگرام قلبي، اکوکارديوگرافي،  عکس قفسه سينه و آزمايش خون معمولا منجر به تشخيص سريع مسائل قلبي مي شود.

3-تنگي نفس:

احساس دشواري در تنفس مي تواند ناشي از علل قلبي ويا غيرقلبي  باشد. در صورتي که تنگي نفس با فعاليت تشديد شده در حالت خوابيده نسبت به  حالت نشسته افزايش يابد و مخصوصا در صورتي که همراه تورم پاها و همراه با  حملات تنگي نفس شبانه باشد، علل قلبي نظير نارسايي قلب و مشکلات دريچه اي  مطرح بوده و با اکوکارديوگرافي براحتي قابل تشخيص است.

آسم و بيماري هاي انسدادي ريوي از علل شايع تنگي نفس مي باشند. در اين موارد  سرفه و خلط فراوان و احساس خس خس سينه بصورت شايع ديده مي شود. شرح  حال مصرف طولاني مدت دخانيات با احتمال آمفيزم و برونشيت مزمن همراه است. 

تنگي نفس ناگهاني ممکن است ناشي از علل خطرناک از قبيل آمبولي ريه باشد; در  صورتي که فرد به مدت طولاني بي حرکت بوده و يا در بيمارستان بستري بوده باشد  آمبولي ريه مطرح بوده و بايد مورد بررسي قرار گيرند. آريتمي هاي قلبي بصورت  براديکاردي و يا تاکي کاردي هاي حمله اي نيز منجر به تنگي نفس مي شود. که با  گرفتن نبض توسط همراهان بيمار قابل تشخيص مي باشد. 

نارسايي کليوي مسائل رواني و بيماري هاي متابوليک نيز مي توانند با تنگي نفس شديد  همراه باشند. گاها در سالمندان و افراد ديابتي حمله قلبي با درد خفيف يا بدون درد بوده و  تنگي نفس ناگهاني تنها علامت مي باشد. بنابراين ارجاع فوري اين بيماران به اورژانس  الزامي است.

4-سرگيجه: 

سرگيجه يکي از علائم شايع در افراد جامعه است که مي تواند ناشي از علل قلبي ، عصبي، متابوليک و يا مسائل رواني باشد. احساس سبکي سر، تاري ديد و عدم تعادل  مخصوصا اگر همراه با تعريق سرد باشد مي تواند ناشي از آريتمي قلبي، ضربان پايين  قلب و يا افت فشار خون باشد.

در صورتي که فرد هنگام تغيير وضعيت از حالت نشسته  به ايستاده دچار سرگيجه شود افت فشارخون اتواستاتيک ناشي از داروهاي فشارخون،  کم آبي و يا اختلال اتونوم در سالمندان مطرح بوده و با اندازه گيري فشارخون در  حالت خوابيده و ايستاده بررسي مي شود.

حملات سرگيجه به صورت کوتاه مدت  مخصوصا در صورت همراهي با تعريق و يا طپش قلب مطرح کننده آريتمي هاي قلبي  مي باشد. در صورتي که سرگيجه بصورت احساس چرخش در محيط و يا حرکت  اطراف مي باشد مخصوصا در صورت همراهي با علائمي نظير تهوع و استفراغ و وزوز  گوش مطرح کننده علل عصبي بوده و مراجعه به متخصص اعصاب توصيه مي شود. 

در صورتي که بيمار مبتلا به ديابت که تحت درمان با انسولين و يا قرص هاي پايين  آورنده قندخون مي باشد، دچار سرگيجه، کاهش سطح هوشياري و يا تعريق شود  احتمال کاهش قندخون مطرح بوده و مراجعه به اورژانس توصيه مي شود. در اين  موارد توصيه مي شود تا قبل از رسيدن به اورژانس موادقندي از قبيل عسل و يا قند  مصرف شود.

5-طپش قلب:

احساس طپش قلب ممکن است بعلت آريتمي قلبي باشد و يا ناشي از اضطراب و  فعاليت باشد. در صورتي که فرد با فعاليت کم دچار طپش قلب شود مراجعه به پزشک و  معاينه قلبي و در صورت لزوم بررسي هاي قلبي توصيه مي شود.

در صورتي که فرد در  حالت استراحت بصورت ناگهاني دچار طپش قلب شده و پس از چند دقيقه طپش قلب  بصورت خودبخود و دفعتا قطع شود احتمالا آريتمي قلبي وجود داشته است. در اين  موارد گرفتن نبض و شمارش ضربان قلب در تشخيص علت طپش قلب بسيار کمک کننده  است.

در صورتي که امکان مراجعه فوري به مرکز پزشکي و ثبت الکتروگرام قلب در  هنگام طپش وجود داشته باشد تشخيص آريتمي قلبي بسيار آسان مي شود. ممکن است  فرد گاها دچار احساس ريزي داخل قفسه سينه و يا احساس يک ضربان قوي نمايد. در اين  موارد ممکن است يک ضربان نابجاي قلبي(PVC  ،PAC   ) وجود داشته باشد.

 اين ضربان هاي نابجا براحتي توسط الکتروگرام قلبي(در صورت وجود در هنگام ثبت  نوار) قابل تشخيص مي باشند. حملات طپش قلب در مبتلايان به اختلالات قلبي نظير  نارسايي قلب و يا مشکلات دريچه اي مطرح کننده آريتمي هايي از قبيلAF  ، فلوتر  دهليزي و يا تاکي کاردي بطني بوده و با توجه به عوارض مهم اين آريتمي ها بررسي  دقيق و درمان مناسب الزامي است.

گاها فرد در هنگام احساس طپش قلب هيچگونه  آريتمي ندارد(تاييد شده توسط معاينه و يا الکتروگرام) در اين موارد اطمينان بخشي به  بيمار کافي است. در صورتي که در هنگام حملات طپش قلب امکان معاينه و يا ثبت  الکتروگرام قلبي نباشد يکي از روش هاي تشخيص هولتر مونيتورينگ قلب مي باشد; توسط  اين روش امکان ثبت نوار قلب براي 24تا48ساعت وجود داشته و در صورتي که حملات  طپش قلب فراوان باشد(مثلا روزي يک بار) امکان ثبت الکتروگرام در هنگام طپش قلب  وجود دارد. 

گاها شک باليني پزشک به آريتمي زياد بوده و در صورت تمايل بيمار به برطرف شدن  آريتمي مطالعه الکتروفيزيولوژي و در صورت القا» آريتمي  adlation  توصيه مي شود.

6-تعريق: 

تعريق سرد يکي از علائم شايع حملات قلبي، آريتمي ها، براديکاردي و نارسايي قلب مي  باشد که البته در اغلب موارد همراه ساير علائم ديده مي شود. در صورتي که تعريق سرد  همراه درد آنژيني قفسه سينه باشد احتمال حمله هاي قلبي مطرح است.

در صورتي که  تعريق سرد همراه طپش قلب سرگيجه ضعف و بيحالي باشد، احتمال آريتمي هاي قلبي  مطرح است. در نارسايي شديد قلبي تعريق سرد همراه تنگي نفس و احساس خستگي  ايجاد مي شود.

ممکن است تعريق سرد ناشي از کاهش قندخون در افراد ديابتي تحت  درمان باشد که در اين موارد معمولا کاهش سطح هوشياري و گيجي از علائم همراه  باشد.

در موارد نادر ممکن است حملات تعريق سرد به تنهايي ناشي از حمله قلبي باشد که  اين مسئله مخصوصا در سالمندان و مبتلايان به ديابت ديده مي شود و لزوم توجه ويژه به اين نشانه در اين افراد راخاطر نشان مي سازد.                             
برای کنترل بیماریهای قلبی عروقی ابتدا باید عوامل خطر را شناخت و سپس مشخص کرد که کدامیک از عوامل را می توان تغییر داد و از میان عوامل قابل تقییر کدامیک را باید در اولویت قرار داد.
 

عوامل خطر غیر قابل تغییر

افزایش سن: حدود 83 درصد از کسانی که در اثر بیماریهای عروقی قلب می میرند در سنین بالای 65 سال قرار دارند.

در سنین بالاتر زنانی که دچار حملات قلبی می شوند بیش از مردان در خطر مرگ در هفته های اول بعد از حمله قلبی قرار دارند.
جنسیت(مرد بودن): مردان بیش از زنان و در سنین پایینتری دچار حملات قلبی می شوند. حتی بعد از یائسگی ، با وجودیکه میزان مرگ ناشی از حملات قلبی در زنان زیادتر می شود ، به حد مردان نمی رسد.

توارث ( از جمله نژاد): کودکان والدین بیمار قلبی بیش از دیگر کودکان در خطر بروز بیماری قلبی عروقی قرار دارند.
 

عوامل خطر قابل تعدیل
مصرف دخانیات: شانس بروز بیماری عروق  قلبی در سیگاریها 2 تا 4 برابر غیر سیگاریها است.مصرف سیگار یک عامل خطر مستقل جدی  برای مرگ ناگهانی در بیماری عروق کرونر است (2 برابرغیرسیگاریها) .
بالا بودن کلسترول خون: هر چه میزان کلسترول خون بالاتر رود میزان بروز بیماری کرونر قلب افزایش می یابد. اگر عامل خطر دیگر همچون مصرف دخانیات و پرفشاری خون نیز وجود داشته باشد، این خطر بیشتر افزایش می یابد. کلسترول خون افراد به سن ، جنس ، وراپت و نژاد نیز بستگی دارد.

پرفشاری خون: فشار خون بالا میزان بار قلب را افزایش و از این طریق موجب ضخیم شدن و سخت شدن قلب می شود. علاوه براین شانس سکته مغزی ، حمله قلبی ، نارسایی کلیه و نارسایی احتقانی قلب را افزایش می دهد. با وجود عوامل خطر دیگر شانس حمله قلبی در بیماران مبتلا به پرفشاری خون چندین برابرخواهد شد.

کم تحرکی: زندگی بدون فعالیت یک عامل خطر برا یبروز بیماری عروق کرونر است. فعالیت جسمانی متوسط تا شدید  بصورت منظم  از بیماری عروق خونی و قلب جلوگیری می کند.
چاقی و اضافه وزن: کسانی که چربی اضافه بخصوص در ناحیه شکمی دارندبیش از دیگران به بیماریهای قلبی دچار می شوند. افزایش وزن منجر به بالا رفتن بار قلب ، افزایش کلسترول خون و بالارفتن فشار خون از یکطرف و کاهش HDL  از طرطف دیگر می شود. این عامل خطر بروز دیابت را نیز در افراد افزایش می دهد. با کهش حتی 10 پوند میزان خطر حمله قلبی در افراد چاق کاهش می یابد.

دیابت: دیابت بطور جدی شانس بروز بیماریهای قلبی عروقی را  افزایش می دهد. حتی با وجود کنتر قند خون ، دیابت شانس بیماری یقلبی را افزایش می دهد ولی در صورت عدم کنترل این خطر به مراتب بالاتر خواهد رفت.
 

دیگر عوامل خطر
 

پاسخ افراد به استرس های روزمره نیز می تواند در ایجاد بیماری قلبی سهم داشته باشد. بطور مثال بعضی از افراد در اثر استرسهای روزمره به مصرف دخانیات روی آورده یا بیش از حد غذا می خورند و بدین صورت  خود را در معرض عوامل خطر ثابت شده بیماریهای قلبی عروقی قرار می دهند.

مصرف الکل: نوشیدن زیاد نوشابه های الکلی منجر به افزایش فشار خون و بروز بیماری نارسایی احتقانی قلب می شود.  با اینکا بنظر می رسد مصرف الکل در حد متوسط شانس بیماری کرونر قلب را کاهش می دهد ، بعلت عوارض بیشمار الکل توصیه  نمی شود که افراد مصرف الکل را شروع ویا میزان آن را افزایش دهند.

در دسترسی به امکانات در اقشار مختلف مردم نابرابری وجود دارد. در نواحی محروم میزان بیماری قلبی بیشتر است ، در عوض درمان و مراقبت در نواحی ثروتمند بیشتر است. باید با علل ریشه ای تهدید کننده سلامت از جمله فقر مبارزه کرد. باید برای افراد کار با دستمزد مناسب فراهم شود. برای کسانی که می خواهند سیگار را ترک کنند ، امکانات درمانی فراهم شود.
کیفیت درد قلبی
معمولا درد قلبی در افراد به صورت درد مبهم یا احساس فشار ، سنگینی ، سفتی ، فشردگی یا خفگی بیان می‌شود تا درد واضح و اغلب بصورت احساس ناراحتی است تا درد. و در صورت شدید بودن بیمار درد را بصورت خرد کننده ، فشارنده و له کننده توصیف می‌کند که نفس فرد را تنگ کرده و او را از ادامه فعالیت باز می‌دارد.

کیفیت این درد بیشتر فشارنده است تا سوزشی یا تیز. بنابراین در کسانی که دچار دردهای سوزشی قلب می‌شوند (بویژه وقتی اندازه محل درد از حد یک سکه تجاوز نمی‌کند)، باید به فکر علل دیگری برای درد بود.

البته اینگونه دردها نیز ممکن است منشا قلبی داشته باشند ولی نشانه ایسکمی (کاهش خونرسانی بافت قلب) نمی‌باشند. معمولا دردهای قلبی با فعالیت بدنی و یا تغییر حالات روحی و روانی (از جمله استرسهای ناگهانی) ، سرما ، غذا یا ترکیبی از این عوامل تسریع و تشدید می‌شود و با استراحت تسکین می‌یابد.

البته بسیاری از حملات با این الگوها هماهنگی ندارد. مدت این دردها نیز از 5 دقیقه تا 30 دقیقه متغیر است. در صورتیکه درد قلبی از نیم ساعت بیشتر به طول بینجامد احتمال سکته قلبی در فرد مبتلا به شدت افزایش می‌یابد.
محل درد قلبی
معمولاً این درد در ناحیه جناغ سینه (قسمت پایینی آن) یا سمت چپ قفسه سینه احساس می‌شود اما درد سایر قسمتهای سینه نیز ممکن است مربوط به قلب باشد. ولی ممکن است به سایر قسمتها نیز انتشار داشته باشد.

گاه این درد به بالای‌ شکم‌ راه می‌یابد و فرد تصور می‌کند دچار سوءهاضمه شده است و گاه به‌ آرواره‌ یا زیر چانه ، گردن ‌، پشت و بین‌ دو کتف‌ یا بازوها (بویژه دست چپ) نیز تیر می‌کشد. مورد اخیر (انتشار به دست چپ) حالتی نسبتاً اختصاصی بوده و باید فرد را نسبت به قلبی بودن منشا درد آگاه سازد.
علایم‌ شایع همراه درد قلبی‌
معمولا حمله قلبی با علائمی مانند احساس‌ نزدیکی‌ مرگ‌ ، تعریق‌ سرد ، تهوع‌ و استفراغ ، احساس‌ خفگی ، تنگی‌ نفس ، ضعف‌ و منگی همراه است

علل درد قلبی
علت درد قلبی در درجه اول کاهش خونرسانی به بافت عضلانی قلب می‌باشد. به طوری که عروق قلب نتوانند جوابگوی نیاز قلب به اکسیژن و مواد غذایی باشند. این امر در چند حالت ایجاد می‌شود اما شاید دو سه مورد آن از بقیه مهمتر باشند که بسته‌ شدن‌ نسبی‌ یا کامل‌ سرخرگ‌های‌ قلب‌ توسط‌ لخته‌ خون ‌، گرفتگی‌ یا انقباض‌ عروقی و اختلال‌ شدید در ضربان‌ قلب‌ از آن جمله‌اند.

گاهی عروق قلبی بتدریج دچار گرفتگی می‌شوند و حالتی ایجاد می‌شود که گویی رسوبات خاصی رگ را مسدود می‌سازند. اگر این انسداد تدریجی از مرز 70% بگذرد، رگهای در حالت فعالیت نمی‌توانند تکافوی نیاز قلب را بدهند و فرد دچار درد می‌شود. به این نوع درد قلبی آنژین پایدار یا دردی که ناشی از مقدار خاصی فعالیت است، می‌گویند. این افراد دچار تنگی مشخصی از یک ، دو یا سه رگ قلبی هستند و وضعیتشان در طول ماهها و سالها تثبیت شده است.
رسوبات داخلی رگها که باعث تنگی آنها می‌شود (و به آنها پلاکهای آترواسکروتیک نیز می‌گویند) در برخی موارد موجب تشکیل لخته شده و انسداد ناگهانی و کامل سرخرگ قلبی اتفاق می‌افتد. حال بسته به اینکه این لخته به سرعت رفع شود یا پابرجا بماند فرد را دچار آنژین ناپایدار (که مردم به آن سکته ناقص می‌گویند) و یا سکته قلبی می‌کند. در این حالت فرد به طور ناگهان دچار درد قلبی می‌شود و این درد چندان با استفاده از قرصهای زیر زبانی بهبود نمی‌یابد. در حالت دیگر رگهای قلبی فرد دچار انقباض می‌شود و درد قلبی خاصی در حالت استراحت یا حتی در خواب برای فرد ایجاد می‌نماید. 

عوامل خطرآفرین قلب
هر کسی ممکن است دچار درد قلبی بشود ولی دردی که توصیف آن بیان شد، بیشتر در کسانی که ریسک فاکتورها یا عوامل خطر ساز تنگی‌ها و انسداد عروق قلبی را داشته باشند بروز پیدا می‌کند.

این عوامل به طور خلاصه عبارتند از: جنس مذکر ، چاقی و وزن بالا ، فشار خون بالا ، چربی خون بالا (بالا بودن‌ سطح‌ کلسترول‌ بد خون‌، یا پایین‌ بودن‌ سطح‌ کلسترول‌ خوب‌ خون)‌ ، دیابت‌ ، استرس و فشارهای روحی و روانی ، داشتن سابقه خانوادگی بیماری‌ سرخرگ‌های‌ قلب و ‌سکته قلبی ، رژیم‌ غذایی‌ پر از چربی‌های‌ اشباع‌ شده‌ ، نداشتن‌ فعالیت بدنی‌ کافی (بی‌تحرکی آفت قلب است) و کشیدن سیگار.

در گذشته‌ای نه چندان دور سکته قلبی و دردهای مربوط به قلب بیشتر در افراد مسن و نهایتاً میانسال بروز پیدا می‌کرد اما امروزه سن بروز چنین دردهایی بسیار پایین آمده و متاسفانه برخی افراد در سنین جوانی درد قلبی و گاه سکته قلبی را تجربه می‌کنند.

تشخیص
در اورژانس در وهله اول یک نوار قلب از بیمار گرفته می‌شود. اگر نوار قلب تغییراتی به نفع کاهش خونرسانی قلب داشت، معمولاً فرد در بخش‌ مراقبت‌های‌ ویژه‌ قلبی‌ (سی‌سی‌یو) بستری می‌شود. در غیر این صورت ، پزشک با توجه به معاینات و شرح حال بیمار تصمیم خواهد گرفت که فرد نیاز به بستری شدن دارد یا خیر.
به‌ هنگام‌ بستری‌ شدن‌ در بیمارستان ، بررسیهای‌ تشخیصی‌ ممکن‌ است‌ شامل‌ نوار قلب‌ ، ((اسکن پرفیوژرن میوکارد (اسکن قلب)|اسکن‌ رادیواکتیو با تکنسیم‌ 99)) ، آنژیوگرافی‌ (عکسبرداری‌ از رگ‌ها با اشعه‌ ایکس‌ به‌ کمک‌ تزریق‌ ماده‌ حاجب‌ درون‌ آنها) و اندازه‌گیری‌ آنزیم‌هایی‌ که‌ از عضله‌ قلب‌ آسیب‌ دیده‌ به‌ درون‌ خون‌ آزاد می‌شود، باشد.

اقدامات درمانی اولیه
اگر کسی به طور ناگهانی دچار درد قلبی بشود، در هر صورت بهتر است دراز بکشد و فعالیت خود را قطع کند و استراحت مطلق داشته باشد.

اگر درد ادامه پیدا کند و منشا گوارشی یا تنفسی نتوان برای آن در نظر گرفت، بهتر است در صورت داشتن قرص زیر زبانی نیتروگلیسیرین یک یا چند عدد از آن تا زمان قطع درد استفاده شود و بیمار به سرعت به اورژانس قلب ارجاع داده شود. اگر هرگونه‌ علامتی‌ از حمله‌ قلبی‌ را دارید، فوراً کمک‌ پزشکی‌ بخواهید.

توجه‌ داشته‌ باشید که‌ داروهای‌ حل‌کننده‌ لخته‌ تنها در ساعات‌ اولیه‌ حمله‌ مؤثر خواهند بود. اگر فردی‌ که‌ دچار حمله‌ قلبی‌ شده‌ است‌ بی‌هوش‌ است‌ یا دچار ایست قلبی شده و نفس‌ نمی‌کشد، فوراً تنفس‌ دهان‌ به‌ دهان‌ را شروع‌ کنید. اگر ضربان‌ قلب‌ وجود ندارد، ماساژ قلبی‌ بدهید. تا زمانی‌ که‌ کمک‌ نرسیده‌ باشد عملیات‌ احیا را ادامه‌ دهید.
در مواردی که دردهای قلبی به صورت مزمن در آمده باشد، بیمار با وضعیت خود آشنایی کافی دارد و داروهای لازم را برای کنترل چنین دردهایی در اختیار دارد. و معمولاً نیز چنین دردهایی آنقدر ادامه پیدا نمی‌کنند که فرد را از ادامه کار بازدارند. فقط لازم است فرد رعایت حال خود را بکند و در صورت بروز درد داروهای اورژانسی خود را استفاده نماید. البته باید به کیفیت یا کمیت درد خود توجه کند و شاید بهتر باشد که به پزشک مراجعه نماید
اقدامات درمانی در بیمارستان
اکسیژن‌
داروهایی‌ که‌ به‌ سرعت‌ لخته‌های‌ خون‌ را حل‌ می‌کنند (باید در عرض‌ 3-1 ساعت‌ از زمان‌ بروز حمله‌ داده‌ شوند).
داروهای‌ ضد درد
داروهای‌ ضد بی‌نظمی‌ قلب‌ و داروهای‌ ضد آنژین‌ صدری‌ ، مثل‌ مسدودکننده‌های‌ بتا آدرنرژیک‌ یا مسدودکننده‌های‌ کانال‌ کلسیمی‌، برای‌ پایدار کردن‌ نامنظمی‌ ضربان‌ قلب‌
داروهای‌ ضد انعقاد برای‌ جلوگیری‌ از تشکیل‌ لخته‌ خون‌
نیتروگلیسیرین‌ برای‌ گشاد کردن‌ سرخرگ‌ها و افزایش‌ خونرسانی‌ قلب‌
داروی‌ دیژیتال‌ برای‌ تقویت‌ انقباضات‌ عضله‌ قلب‌ و پایدار کردن‌ ضربان‌ قلب‌
امکان‌ دارد برای‌ به‌ کار انداختن‌ قلب‌ نیاز به‌ تحریک‌ الکتریکی‌ وجود داشته‌ باشد.
شاید جراحی‌ (کار گذاشتن‌ دستگاه‌ ضربان‌ساز ، آنژیوپلاستی‌ با بادکنک‌ کوچک‌ ، یا جراحی‌ بای‌پاس‌ سرخرگ‌های‌ قلب‌) 
پیشگیری‌
حتی‌المقدور اجتناب‌ یا کنترل‌ عوامل‌ خطر
رژیم‌ غذایی‌ کم‌چرب‌ (چربی‌ باید کمتر از 20% کل‌ کالری‌ دریافتی‌ را تأمین‌ کند) و پر فیبر 
علل غیر قلبی درد سینه
دردهای دیگری که ممکن است با درد قلبی اشتباه شوند شامل دردهای ناشی از دستگاه تنفسی ، دستگاه گوارشی ، دستگاه عضلانی اسکلتی و حتی پوست هستند. دردهای ریوی با سرفه کردن و تنفس کردن تشدید پیدا می‌کنند و در صورت پرسش ، فرد سابقه‌ عفونت مجاری تنفسی و ترشح بیش از اندازه مجاری تنفسی را ذکر می‌کند.

کسانی که دچار ترشح بیش از اندازه اسید معده هستند با مشکل خود آشنایی دارند و می‌دانند که درد آنها بیشتر بعد از مصرف غذاهای تحریک کننده یا نفاخ ایجاد می‌شود.

از سوی دیگر مصرف آنتی اسید و سایر داروهای مشابه درد آنها را تخفیف می‌دهد. دردهای عضلانی اسکلتی نیز با آسیبهای این اندامها یا سرما خوردن عضلات بین دنده‌ای همراه است. زونا نیز از بیماریهای نسبتاً شایعی است که اگر بر اثر آن درد قفسه سینه بروز پیدا کند، ممکن است پزشک را به اشتباه به سوی درد‌های قلبی گمراه کند.
علل کم اهمیت درد سینه
در زنان جوان به ندرت دردهای قلبی منشا ایسکمیک (کاهش خونرسانی) دارند. در این موارد معمولا معاینه و نوار قلب چیز خاصی را نشان نمی‌دهد. این موارد بیشتر در اثر آشفتگیهای روانی و وجود بیماری خفیف دریچه‌ای به نام پرولاپس دریچه میترال ممکن است ایجاد شده باشد و تجویز آرامبخش یا داروی ایندرال بهترین کمک را به بیمار خواهد کرد. البته اطمینان دادن به بیمار و همراهان او نیز در تخفیف درد ایشان بسیار موثر خواهد بود.

علل اورژانسی درد سینه
حالتهای بسیار خطرناکی نیز گاه موجب درد قلبی می‌شوند که باید با دقت فراوان آنها را مد نظر داشت. یکی از این حالتها پاره شدن حاد آئورت است که درد سینه و تند شدن تعداد تنفس و نبض را موجب می‌شود و در صورتی که اقدام فوری به عمل نیاید، بیمار فوت خواهد شد. از علل جدی دیگر غیر از سکته قلبی ، پنوموتوراکس ، پریکاردیت حاد و … است.

وزن‌ خود را در حد مطلوب‌ نگاه‌ دارید.

اثرات ورزش بر بيماري هاي قلبي
يکي از علل اصلي و مهم مرگ ومير در جهان (خصوصا در کشورهاي جهان سوم و از جمله ايران) بيماري هاي قلبي و سکته قلبي است. سکته قلبي در اثر تنگي شديد و انسداد عروق تغذيه کننده عضله قلب (عروق کرونر) به وجود مي آيد.

علت اصلي و مهم تنگي و انسداد عروق کرونر قلب، سفت و سخت شدن جدار عروق کرونر يا تصلب شرائين است و عوامل موثر و مساعدکننده بيماري هاي عروق کرونر عبارتند از: افزايش چربي هاي مضر خون (LDL-VLDL) افزايش فشار خون، مصرف سيگار، عدم تحرک، بيماري قند، چاقي – فشارهاي رواني و ارث. تحقيقات و مطالعات نشان داده اند که فعاليت هاي بدني و ورزش مناسب و طولا ني مدت در پيشگيري از بيماري هاي قلبي دخالت دارد و ميزان مرگ و مير در اثر سکته قلبي در ميان ورزشکاران 25 درصد کمتر از افراد غيرورزشکار و عادي مي باشد.

اثرات ورزش در کاهش بيماري هاي قلبي و عروقي:

1- ورزش منظم و مداوم باعث افزايش قطر عروق کرونر قلب مي شود.
2- ورزش باعث مي شود عضله قلب قوي شده و پمپاژ آن افزايش يابد.
3- ميزان چربي هاي مضر خون کاهش مي يابد.
4- در صورت تنگي در عروق کرونر اصلي قلب، عروق فرعي افزايش مي يابد.
5- فشار خون در افراد مبتلا  به افزايش فشار خون (tension Hyper) کاهش مي يابد.
6- تعداد ضربان قلب در حالت استراحت کاهش مي يابد.
نکات بسيار مهم ورزشي در
بيماران قلبي:

1- بهترين ورزش پياده روي است. ابتدا با 2 تا 5 دقيقه شروع کرده و سپس روزانه يک تا 2 دقيقه به آن اضافه کنيد تا به 30 تا 45 دقيقه برسد.
2- شدت ورزش به حدي باشد که دچار احساس تنگي نفس، خستگي شديد، سرگيجه و درد سينه نشويد.
3- از ورزش در آب و هواي بسيار گرم و مرطوب پرهيز شود.
4- هميشه بيماران قلبي نيتروگليسيرين زيرزباني همراه داشته باشند و در صورت بروز مشکل قلبي زيرزبان قرار دهند.
5- از انجام فعاليت هاي قدرتي (مانند وزنه برداري، هل دادن ماشين، شنا رفتن، دمبل زدن و…) جدا خودداري شود.
6- در صورت بروز سرگيجه، تنگي نفس، درد سينه در هنگام ورزش يا بعد از آن بلا فاصله به پزشک مراجعه شود.
7- از خوردن غذاهاي چرب و سنگين و قهوه و کاکائو پرهيز شود.
8- از شرکت در ورزش هاي مسابقه اي که فشار روحي و فيزيکي زيادي دارند اکيدا خودداري شود.
9- در صورت ابتلا  به بيماري هاي شايع نظير سرماخوردگي و غيره از انجام فعاليت هاي ورزشي تا بهبودي خودداري شود.
10- از دوش گرفتن يا شنا کردن در آب سرد و گرم خودداري شود.
11- بيماراني که از داروهاي ضدانعقادي (مانند وارفاين، کومادين، آسپرين) استفاده مي کنند بايد از انجام فعاليت ورزشي که خطر خونريزي وجود دارد خودداري نمايند.

آيا استرس مي تواند حمله قلبي را موجب شود؟

استرس مي تواند موجب هيجان، افزايش فشارخون، خستگي، افسردگي، سر درد ميگرني، اختلالات تنفسي و عضلاني، مسايل جنسي، اشکال در خواب و ضايعات جلدي بشود.

ضمنا افراد دچار استرس فاقد زندگي توام با شادي و خوشحالي هستند. مطالعات زيادي نشان داده است که استرس علاوه بر افزايش توسعه عوارض AMI به 2 تا 3 برابر، طول مدت بستري شدن و درمان اين بيماران را در بخش هاي مراقبت ويژه نيز بيشتر مي کند ولي هنوز پزشکان به فاکتورهاي رواني در تشخيص و درمان اين بيماران توجه خاصي مبذول نمي دارند.

بسياري از محققين و متخصصين بيماري هاي قلب و عروق شرح داده اند که استرس يک عامل خطرناک براي بيماري هاي عروق کرونر از راه ايجاد آترواسکلرز مي باشد. علاوه بر اين استرس مي تواند از راه اسپاسم عروق کرونر و فعال کردن سيستم آدرنرژيک توسعه AMI را به 2 برابر افزايش دهد که اين عمل استرس به عنوان يک فاکتور مستقل به حساب مي آيد.

بسياري از کلينسين ها به اين موضوع توجه ندارند که فاکتورهاي رواني و استرس در تشخيص و درمان بيماري AMI دخالت دارند و حتي نسبت استرس يا اختلالات رواني مانند هيجان، افسردگي يا مجموعه آن دو بيماري AMI بسيار بالا بوده و حتي تا 85 درصد مي رسد.

تغذیه در بیماران قلبی باید چگونه باشد :

رژيم غذايي
25 میلیگرم افزایش در کلسترول رژیم غذایی کلسترول خون را 1 واحد بالا میبرد و افزایش کلسترول خون منجر به بروز بیماریهای قلبی عروقی میشود.مواد غذایی حاوی کلسترول بالا ،کلسترول خون و LDL را بالا میبرند،اما به مقدار کمتر از چربی اشباع.بطوری که غذاهای پر از چربی اشباع 4 برابر غذاهای پر از کلسترول، چربی خون را بالا میبرند.

بعضی افراد به کلسترول رژیم زیاد پاسخ میدهند (HYPERRESPONDER) یعنی با خوردن غذاهای پر کلسترول ، کلسترول خونشان بالا میرود ولی بعضی افراد کم پاسخ نمیدهند (HYPORESPONDER)، یعنی بعد از خوردن غذاهای پرکلسترول،کلسترول خونشان تغییری نمیکند.

حذف کامل کلسترول از رژیم غذایی خطرناک است؛از جمله باعث کاهش کولین و اختلال کار کبد می شود.با این حال توصیه می شود روزانه کمتر از 300 میلیگرم کلسترول دریافت شود.
منابع غذایی کلسترول:
– زرده تخم مرغ:

زرده تخم مرغ غنی از کلسترول است و در افرادی که ریسک فاکتورهای بیماریهای قلبی را دارند باید به 3 تا در هفته محدود شود.ضمن اینکه حاوی لسیتین است که چربی خون را پایین می آورد.سفیده تخم مرغ غنی از پروتئین (با امتیاز 100) است و نباید محدود شود.
– کره :

کره حیوانی چربی اشباع است و حاوی کلسترول هم هست و دو فاکتورخطر دارد.

کره گیاهی (مارگارین) چربی اشباع است و کلسترول ندارد،ولی حاوی اسید های چرب ترانس است که فاکتور خطر بیماریهای قلبی و سرطان است. در کل کره های گیاهی نرم که کمترین اسید های چرب ترانس را دارا هستند نسبت به کره های حیوانی ارجحیت دارند.
– روغن حیوانی:

این نوع روغن هم چربی اشباع و هم کلسترول بالایی دارد و در بیماران قلبی توصیه نمیشود.
– گوشت و امعاء و احشاء:
– جگر :

پروتئین آن بالاترولی چربی آن پایین تراز گوشت قرمز است .
3 برابر گوشت قرمز آهن دارد و غنی از VIT Aو VIT B12 است.کلسترول آن بالاتر از گوشت است.
– دل و قلوه(قلب و کلیه):

پروتئین و چربی شبیه به گوشت دارد،کلسترول قلوه بالاتر از دل و گوشت و شبیه به جگر است.آهن آن بیشتر از گوشت است.
– سیرابی و شیردان:

چربی آن در مقایسه با گوشت قرمز به ویژه گوشت گوسفند کمتر و مشا به گوشت کم چرب است.پروتئین آن برابر با گوشت قرمز و سفید است.کلسترول آن از دل و قلوه و جگر پایین تر است.مصرف آن 4-3 بار در ماه همراه با نان یا برنج اشکال ندارد.
در افرادی که هایپرلیپیدمی دارند مصرف جگر و امعا و احشا به یک بار در ماه محدود میشود

-روغن‌های اشباع شده، روغن جامد حیوانی، کره، روغن جامد نباتی و چربی‌های همراه با گوشت، خطرسازترین عامل برای بیماران قلبی هستند.

چربی‌های اشباع شده به علت رسوب در دیواره عروق باعث تشدید بیماری‌های قلبی می شوند.

افراد مبتلا به بیماری قلبی از خوردن سوسیس و کالباس ، شیرینی‌های پرچرب، سس‌ها و کباب‌های کوبیده پرچربی پرهیز کنند.

مصرف لبنیات کم چرب و نان سبوس دار که حاوی مقادیر زیادی ویتامین B بوده و باعث کاهش چربی خون این بیماران می شود بهترین روغن برای مصرف به خصوص در افراد مبتلا به بیماری‌های قلب وعروق، روغن مایع ذرت و آفتابگردان است.

مهمترین علت مصرف زیاد روغن جامد ناآگاهی مصرف‌كنندگان از مضرات آن، اقتصادی بودن و بهره‌مندی روغن‌های نباتی و جامد از یارانه‌های دولتی می باشد.علت عمده جامد كردن و هیدروژنه كردن روغن‌های مایع، گرایش مصرف‌كنندگان به استفاده از روغن جامد، پایداری این نوع روغن در مقابل عوامل محیطی و سهولت در حمل و نقل آن می‌باشد.

در سالهای اخیر تمام كارخانه‌های تولیدكننده مواد غذایی موظف شده‌اند مواد تشكیل‌دهنده و میزان انرژی و كالری هر ماده را بر روی آن حك كنند تا افرادی كه دچار مشكل چربی خون یا بیماری قلبی هستند، از تركیبات آن آگاه باشند. :

 در فرایند جامدكردن روغن، اسیدهای چرب با هیدروژن اشباع می‌شود كه این اسیدها برای سلامتی مضر بوده و همچنین در این فرایند تركیب‌های غیرعادی دیگری به‌نام اسیدهای چرب ترانس بوجود می‌آید كه آن هم مضراست چربی ترانس موجود در روغن جامد باعث افزایش چربی بدخون و كاهش چربی خوب خون شده و كلسترول خون را بالا می‌برد كه افزایش آن برای قلب بسیار مضر است.

در عوض باید روغن‌های كلزا(كانولا)، سویا، زیتون، بادام و آفتابگردان جایگزین آنها شوند.

روغن مایع به دلیل اینكه حاوی اسیدهای چرب غیراشباع فراوان و فاقد كلسترول است بر روغن جامد برتری دارد چرا كه روغن جامد هیدروژنه كه میزان اسیدهای چرب اشباع آن بیش از ‪ ۲۵درصد و اسیدهای چرب ترانس آن بیش از ده درصد باشد، خطر ابتلا به امراض قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد.

مصرف ماهی، زیتون و مغز گردو، بادام، حاوی روغن با كیفیت مطلوب هستند و روغن ماهی به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب امگا ‪۳ و روغن زیتون و روغن دانه انگور و گردو به دلیل دارا بودن اسید اولئیك فراوان باعث كاهش كلسترول بد (‪ (LDLخون می‌شود و برای سلامت قلب و عروق مفید است.
حتی‌الامكان از مصرف غذاهای سرخ كرده خودداری شود و در صورت لزوم از روغن مخصوص سرخ كردن استفاده گردد.

روغن مایع مخصوص سرخ كردنی درمقابل حرارت پایدار است، این موضوع به‌آن معنی نیست كه از این نوع روغن چندین بار می‌توان برای سرخ كردن استفاده كرد.

، یكی از راههای نهادینه كردن مصرف روغن مایع بین آحاد مردم توزیع روغن مایع یارانه‌ای به جای روغن جامد است.
 مصرف‌كنندگان باید  تا حد امكان از روغن مایع كه فاقد اسیدهای‌چرب اشباع شده و ایزومر ترانس است استفاده كنند.: غذاهایی مانند سیب زمینی سرخ‌شده و مرغ سوخاری كه متاسفانه در بین مردم بیشترین تقاضا را دارد، سرشار از چربی‌های ترانس بوده و برای سلامتی بدن بسیار مضر است.

هنگام سرخ كردن مواد غذایی با روغن مایع یا سایر روغن‌ها، حرارت نباید از ‪ ۱۷۰درجه سانتی‌گراد تجاوز كند، زیرا حرارت زیاد موجب دود كردن و سوختن روغن و تغییر تركیب شیمیایی و در نتیجه سرطان‌زایی آن می‌شود.
نصب برچسب میزان ترانس روی بسته روغن‌های جامد می‌تواند به‌منزله هشداری جهت كنترل مصرف این نوع روغن‌هابشمار رود این طرز تفكر كه روغن جامد و به ویژه حیوانی هیچ ضرری برای سلامتی بدن ندارد كاملا اشتباه است و در دراز مدت باعث بروز سكته‌های مغزی و قلبی می‌شود..